„Kiedy stopnieje śnieg”
Katarzyna Minkowska / Tomasz Walesiak
TR Warszawa
Reżyserka Katarzyna Minkowska oraz dramaturg Tomasz Walesiak na potrzeby spektaklu stworzyli oryginalny scenariusz – portret rodziny w wielopokoleniowym kryzysie. Jest to opowieść o niemożliwych do zrozumienia decyzjach. O rodzinie, której najtrudniej wybaczyć i o potrzebie akceptacji wpisanej w rodzinne relacje. O tym, jacy bywamy śmieszni w sytuacjach, które nas przerastają i jak wiele jesteśmy w stanie znieść, zanim zdecydujemy się cokolwiek zmienić. I o odważnych czynach, które bywają określane jako tchórzliwe, w zależności od tego, kto patrzy i z jakiego powodu potrzebuje je nazwać.
Tragedia sprawia, że członkowie rodziny spotykają się w rodzinnym domu. Dla jednych jest to trudny powrót po długiej nieobecności, inni trwają w tym miejscu od dziesięcioleci. Jak rozmawiać o czymś, czego nie da się zaakceptować? Jak nawiązać kontakt z osobą, która teoretycznie jest ci bliska, ale tak niewiele o niej wiesz?
Bohaterowie i bohaterki zmagając się z sytuacją, powołują kolejne i kolejne narracje na jej temat. Cofają się w przeszłość, ingerują w sieci własnych wspomnień. Kładą kolejne warstwy snów i fantazji na trudnej do zniesienia rzeczywistości. Paliwem ich nadziei i koszmarów są strach, bajki, gry wideo i religia. Wewnętrzne światy mieszają się ze sobą, tworząc wir wyobrażeń. Czy zaryzykujesz i dasz mu się porwać, żeby poznać odpowiedź na pytania: kim jesteś, co cię ukształtowało i dlaczego tak bardzo się boisz?
W spektaklu pojawia się temat śmierci samobójczej, w tym samobójstwo nastoletniej osoby, które jest słownie opisane, ale nie jest pokazywane na scenie. Pojawiają się także używki (nadużywanie alkoholu i leków oraz papierosy), używany jest wulgarny język, a w relacjach przejawia się przemoc psychiczna. W materiałach wideo pojawia się wąż i myszy.
Spektakl rekomendowany jest dla osób dorosłych.
„Kiedy stopnieje śnieg” – reż. Katarzyna Minkowska – TR Warszawa / fot. Wojciech Sobolewski
Obsada:
Jan Dravnel – Najmłodszy brat
Izabella Dudziak – Siostra
Magdalena Kuta – Ciotka (matka Kuzynki, siostra Dziadka)
Rafał Maćkowiak – Średni brat
Maria Maj – Babcia
Antonina Marcyniak – Dziewczyna
Aleksandra Popławska – Matka (matka Dziewczyny)
Tomasz Tyndyk – Najstarszy brat (ojciec Dziewczyny)
Justyna Wasilewska – Kuzynka
Mirosław Zbrojewicz – Dziadek
Twórcy:
Reżyseria, scenariusz, scenografia: Katarzyna Minkowska
Scenariusz, dramaturgia: Tomasz Walesiak
Scenografia: Łukasz Mleczak
Kostiumy: Jola Łobacz
Video: Agata Rucińska
Kompozytor: Wojciech Frycz
Choreografia: Krystyna Lama Szydłowska
Reżyseria światła: Paulina Góral
Operator kamery live, autor zdjęć i wideo do spektaklu: Janusz Szymański
Asystent reżyserki: Wojciech Sobolewski
Inspicjent: Piotr Piotrowicz
Kierowniczka produkcji: Aleksandra Szklarczyk
Asystent kompozytora: Maciej Synowiec
Premiera: 9 lutego 2024
„Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję”
Mateusz Pakuła
Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie i Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach
Jeśli choć raz wyliście z bezsilności, lekarz zwracał się do Was w trzeciej osobie, a ksiądz powtarzał Wam, że cierpienie uszlachetnia, nie możecie przegapić tego spektaklu!
„Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” to adaptacja głośnej książki Mateusza Pakuły, dramatopisarza, dramaturga i reżysera teatralnego. To osobista opowieść o procesie umierania jego ojca, który chorował na raka trzustki, ale też historia bezradności i wściekłości na instytucje państwa, służbę zdrowia i Kościół, które zadają chorym dodatkowe cierpienia. „Współumieranie”, o którym napisał Mateusz Pakuła, nie jest jednostkowym doświadczeniem. Z bezradnością, wściekłością i gniewem mierzą się tysiące ludzi w całej Polsce, którzy nie mogą decydować o własnym losie, a ich bliskim ogranicza się prawa. To krzyk o eutanazję w chwilach przekraczania granic cierpienia. Ale myli się ten, kto myśli, że zobaczy na scenie smutną opowieść, bo w spektaklu nie zabraknie groteski i komizmu, tak bliskich wszystkim spektaklom Pakuły.
Na scenie zobaczymy Jana Jurkowskiego, znanego ze spektaklu „Lem vs. P. K. Dick”, a szerzej z Grupy Filmowej Darwin, Andrzeja Platę, Wojciecha Niemczyka, Szymona Mysłakowskiego oraz Marcina Pakułę, brata autora książki i reżysera, do którego będzie należało ostatnie słowo.
„Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” – reż. Mateusz Pakuła – Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie i Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach / fot. Klaudyna Schubert
Występują:
Andrzej Plata, Wojciech Niemczyk, Jan Jurkowski, Szymon Mysłakowski, Marcin Pakuła
Twórcy:
Adaptacja i reżyseria: Mateusz Pakuła
Scenografia i kostiumy: Justyna Elminowska
Muzyka: Zuzanna Skolias-Pakuła, Antonis Skolias, Marcin Pakuła
Partie wokalne: Zuzanna Skolias-Pakuła
Reżyseria światła: Paulina Góral
Asystent reżyserki światła: Maciej Kaszyński
Wideo: Olga Balowska
Inspicjentka: Katarzyna Białooka
Premiera: 20 stycznia 2023
„Goście Wieczerzy Pańskiej”
na podstawie scenariusza filmu Ingmara Bergmana
Nowy Teatr w Warszawie
– Ja i mój Bóg żyliśmy w specjalnie zaaranżowanym świecie, w którym wszystko się zgadzało – mówi pastor Tomas Ericsson, bohater Gości Wieczerzy Pańskiej. Tamtego świata, jak i Boga, w którego wierzył, już dawno nie ma, a on, trwając w opustoszałej rzeczywistości, konfrontuje się z iluzorycznością swoich dawnych światoobrazów.
Obok konfrontującego się ze swą niewiarą duchownego staje trójka bliźniaczych kondycyjnie postaci. Marta Lundberg, ateistka doświadczona cudem od Boga, w którego nie wierzy. Jonas Persson, pogrążony w depresji mężczyzna, przerażony majaczącą na horyzoncie wizją wojny atomowej. Algot Frövik — cierpiący z powodu choroby kręgosłupa kościelny, który czyta o męce Chrystusa, by przezwyciężyć uporczywą bezsenność.
“Goście Wieczerzy Pańskiej” to opowieść ludziach, którzy kontemplują puste miejsce po nadziei. Medytacja nad kondycją zawieszoną między kiedyś obecną nadzieją, a jej odczuwanym obecnie brakiem. Opowieść o nadziejach skompromitowanych, utraconych. I o tych możliwych, które pozostały jednak niezauważone.
W adaptacji scenariusza Ingmara Bergmana czworo postaci raz jeszcze doświadcza opowiedzianych w filmowym pierwowzorze zdarzeń, by poprzez rozszerzoną wiwisekcję świata i swojego w nim miejsca szukać tego, czego wtedy nie zauważyli. To teatralna opowieść pozostająca w relacji z filmowym pierwowzorem – wędrówka po zapisanych w nim scenach i pejzażach, która daje możliwość wieloperspektywicznego oglądu świata i postaci.
„Goście Wieczerzy Pańskiej” reż. Tomasz Fryzeł – Nowy Teatr w Warszawie / fot. Klaudyna Schubert
Występują:
Mariusz Bonaszewski
Małgorzata Hajewska-Krzysztofik
Andrzej Chyra / Marek Kalita
Wojciech Kalarus
Twórcy:
Tłumaczenie: Alicja Karwas
Reżyseria: Tomasz Fryzeł
Adaptacja i dramaturgia: Piotr Froń
Asystentka dramaturga: Marianna Cieślak
Scenografia i kostiumy: Anna Oramus
Muzyka: Nikodem Dybiński
Reżyseria świateł: Klaudyna Schubert
Produkcja: Anna Skała
Identyfikacja graficzna: Studio Hekla
Przedsięwzięcie grantowe „Nowy bez barier”, finansowane w ramach projektu „Kultura bez barier” realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach Działania 4.3 Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.
Premiera: 24 lutego 2023
„Niepokój przychodzi o zmierzchu”
na podstawie powieści Marieke Lucasa Rijnevelda
Wrocławski Teatr Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego
Kiedy ludzie są wychłodzeni, trzeba ich traktować jak porcelanę. Najmniejszy dotyk może okazać się śmiertelny.*
Przedstawienie na podstawie książki Marieke Lucasa Rijnevelda Niepokój przychodzi o zmierzchu jest wizualną opowieścią o doświadczeniu straty oraz o jej odkładaniu się w ciele i w wyobraźni; o próbie skonfrontowania się z tragedią, która więzi 10-letnią bohaterkę i jej bliskich w świecie pogrążonym w żałobie; o potrzebie odnalezienia sensu w śmierci. To także historia o dojrzewaniu i o końcu dzieciństwa.
Świat, w którym panuje wieczna zima i przenikający chłód, pełny jest magicznego myślenia, zaklęć i modlitw. Widzimy go oczami małej dziewczynki wchodzącej w czas dorastania. Jest ona zarówno obserwatorką biegu wydarzeń, narratorką, jak i kreatorką fantazji – przechowuje wspomnienie tragedii, mierzy się z poczuciem winy i odpowiedzialności za rodziców, zmaga się z ukłuciami pustki.
Plastyczność świata widzianego z perspektywy dziecka i dziecięca wyobraźnia opisana w książce pozwalają na tworzenie, z zapisanych w niej doświadczeń, obrazów. Obrazy te stają się samodzielnymi mikrohistoriami. Niepokojąca codzienność, z której reżyserka buduje wizualność przedstawienia, składa się także z obserwacji więzi pomiędzy ludźmi, a zwierzętami. Przez ten pryzmat możemy lepiej przyjrzeć się relacjom rodzinnym – rodzinie, która żyje obok siebie, a nie ze sobą.
*Marieke Lucas Rijneveld, “Niepokój przychodzi o zmierzchu”
Przedstawienie dla Widzów 16+
Przedstawienie porusza temat śmierci, depresji oraz młodzieńczych zachowań seksualnych.
„Niepokój przychodzi o zmierzchu” – reż. Małgorzata Wdowik – Wrocławski Teatr Pantomimy / fot. Natalia Kabanow
Występują:
Agnieszka Dziewa
Urszula Kuśnierz (gościnnie)
Anna Nabiałkowska
Karolina Pewińska
Artur Borkowski
Eloy Moreno Gallego
Jan Kochanowski
Jakub Pewiński
Twórcy:
Reżyseria: Małgorzata Wdowik
Scenariusz, adaptacja: Robert Bolesto
Współpraca dramaturgiczna: Magdalena Komornicka
Scenografia, reżyseria światła: Aleksandr Prowaliński
Kostiumy: Maja Skrzypek
Muzyka: Agata Zemla
Rzeźby: Jan Baszak
Inspicjentka/Pierwsza asystentka reżyserki: Katarzyna Radomska
Drugi asystent reżyserki: Piotr Soroka
Premiera: 3 marca 2023
„Dzieje grzechu”
na podstawie powieści Stefana Żeromskiego
Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
Twórcy i twórczynie sięgają do klasyki polskiego modernizmu po jedną z najbardziej kontrowersyjnych powieści tamtego okresu autorstwa Stefana żeromskiego.
Pracując z samą konwencją melodramatu i ją dekonstruując, przyglądają się losom głównej bohaterki Ewy, traktując ją w sposób niejednostkowy i metaforyczny, a także konfrontując na scenie z męskimi bohaterami tej powieści. Realizatorki i realizatorzy podejmują próbę queerowo-feministycznego odczytania historii Ewy, starając się wykroczyć poza męskie spojrzenie zapisane w powieści Żeromskiego, a następnie utrwalone w filmowej adaptacji Waleriana Borowczyka. W centrum ich zainteresowania znajduje się uwikłanie bohaterki w zależności patriarchatu oraz to, jak na przestrzeni lat zmieniła się narracja wokół kobiet.
Pragną spojrzeć na kobiece ciało i seksualność w sposób podmiotowy, szukając sposobu na wyzwolenie ich z konwencji. Czy Ewa wygnana z raju za pierwszy grzech już zawsze musi być skazana na piekło?
Tematy wrażliwe: aborcja, gwałt, praca seksualna, odwołania do seksu.
W spektaklu wykorzystywany jest dym. Na scenie pojawiają się lub są przedstawieni w inny sposób nadzy aktorzy.
Współproducentem spektaklu jest Teatr Mały w Tychach.
„Dzieje grzechu” – reż. Wojtek Rodak – Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie / fot. materiał teatru