MARTA GÓRNICKA

Na zdjęciu Marta Górnicka

fot. Esra Rothoff

Marta Górnicka – reżyserka teatralna, twórczyni i dyrygentka teatru chórowego – współczesnej koncepcji antycznego chóru. Absolwentka Wydziału Reżyserii Dramatu Akademii Teatralnej w Warszawie oraz Warszawskiej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina, studiowała na Uniwersytecie Warszawskim i w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. Jej pokazywane w kraju i na świecie chóralne spektakle, wykorzystujące rozmaite techniki wokalne, powstające z udziałem wykonawców-amatorów, są silnie polityczne i mierzą się z gorącymi tematami. Mówią o kobietach i Kościele, o nacjonalizmie i rosnącej nienawiści do „obcych”.
Pierwszy taki spektakl z udziałem chóru Marta Górnicka zrealizowała w 2010 roku w Instytucie Teatralnym z aktorkami i amatorkami. Był to „Tu mówi chór” będący kolażem tekstów kultury, codziennego języka, sloganów reklamowych, przepisów, cytatów z filmów i baśni. Ro później powstał „Magnificat” konfrontujący się z obrazem kobiecości w Kościele – postacią Najświętszej Marii Panny.
Oryginalność zaproponowanej przez Martę Górnicką formuły teatralnej zaowocowała nagrodami i zaproszeniami na festiwale w kraju i zagranicą.
W 2013 roku powstała „Requiemaszyna” z mężczyznami w rolach głównych (w koprodukcji z Narodowym Teatrem w Strasburgu) w oparciu o teksty Broniewskiego przeplatane reklamami i tekstami antycznymi.
W 2014 roku w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Tel Awiwie reżyserka pokazała projekt „Matka Courage nie będzie milczeć. Chór na czas wojny”. Wystąpił w nim 60-osobowy chór matek arabskich i żydowskich, izraelskich tancerzy-żołnierzy i arabskie dzieci. Projekt był częścią tryptyku, którego kolejne odsłony miały premiery Polsce oraz w Niemczech, wzięły w nim udział funkcjonujące w radykalnie skonfliktowanych społecznościach grupy.
W 2016 roku Górnicka zaprosiła Polaków do wspólnego czytania Konstytucji – w Nowym Teatrze ustawę zasadniczą wspólnie przeczytali reprezentanci różnych grup społecznych.
W 2017 roku w Teatrze Polskim w Poznaniu zaprezentowała „Hymn do miłości”, spektakl „orkiestrę, chór pluszaków i innych”.
W 2018 roku Górnicka została laureatką nagrody Paszporty Polityki w kategorii Teatr.
W 2019 roku w berlińskim Maxim Gorki Theater ruszył Instytut Politycznego Głosu – projekt Górnickiej będący kontynuacją zainteresowania artystki potencjałem politycznym formy chóralnej w jej współczesnym obliczu.
W 2023 roku libretto jej kolejnej pracy – „Matki. Pieśń na czas wojny” – zostało przeczytane na Festiwalu w Awinionie. Premiera odbyła się jesienią tego samego roku. Spektakl nazwany został przez Górnicką „kolektywem współczesnych Kasandr”. To efekt pracy z grupą dwudziestu jeden kobiet w wieku od 10 do 71 lat – Ukrainkami uciekającymi przed wojną, Białorusinkami, które doświadczyły prześladowań politycznych, i Polkami, które otworzyły swoje domy dla wojennych uchodźczyń.

(Biogram powstał w oparciu o tekst z Culture.pl)

JAKUB SKRZYWANEK 

Na zdjęciu Jakub Skrzywanek

fot. Monika Stolarska

Jakub Skrzywanek – reżyser, autor scenariuszy teatralnych, twórca instalacji performatywnych, od 1 września 2024 roku pełni funkcję zastępcy dyrektorki do spraw artystycznych w Narodowym Starym Teatrze im. H. Modrzejewskiej w Krakowie. Absolwent Wydziału Reżyserii Dramatu AST w Krakowie, Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim oraz kursu DOKPRO w Mistrzowskiej Szkole Wajdy. W okresie od stycznia 2022 roku do końca sierpnia 2024 roku był zastępcą dyrektora do spraw artystycznych w Teatrze Współczesnym w Szczecinie.

Jakub Skrzywanek jest laureatem najważniejszych nagród teatralnych. Jego debiutancki spektakl „Cynkowi Chłopcy” z Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu został nagrodzony Grand Prix na Festiwalu Pierwszy Kontakt w Toruniu i podczas Festiwalu Koszalińskie Konfrontacje Młodych (2017). Za reżyserię spektaklu „Śmierć Jana Pawła II” przygotowanego w Teatrze Polskim w Poznaniu, otrzymał Laur Konrada, główną nagrodę XXI Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje” w Katowicach i nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu „Boska Komedia” (2022) za oryginalne ujęcie tematu przedstawienia. Dokonania artystyczne reżysera w 2022 roku doceniono przyznając mu Paszport Polityki w kategorii Teatr. O spektaklach Jakuba Skrzywanka pisały m.in New York Times, Financial Times, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Jerusalem Post, czy L’Espresso.

Uznanie zdobyły również jego teksty dla teatru. Sztuki „Pogrom alfonsów, Warszawa 1905”, oraz „To my jesteśmy przyszłością!” znalazły się w półfinale konkursu Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Tekst „Dziewczyny z podziemia”, stworzony na podstawie wywiadów z afgańskimi uchodźczyniami, wystawiono w legendarnym teatrze Ilkhom w Taszkiencie, gdzie wzbudził ogromne emocje.

W styczniu 2022 roku objął stanowisko dyrektora artystycznego w Teatrze Współczesnym w Szczecinie, zostając zarazem najmłodszym dyrektorem teatru w Polsce. Tworząc profil artystyczny tej instytucji stawiał na odkrywanie młodych artystek i poszukiwanie nowych języków teatru. Mottem jego kadencji była fraza „Teatr, który słucha”, sygnalizująca potrzebę nawiązania żywego dialogu teatru z publicznością oraz ścisły związek podejmowanych działań artystycznych z działaniami społecznymi i pedagogicznymi.

Jakub Skrzywanek był Dyrektorem Artystycznym 57. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Kontrapunkt. Współpracuje stale z estońskim teatrem Vaba Lava, gdzie przygotowuje program, zapraszając ciekawych artystów z Europy Środkowej.

Od września 2024 roku zastępca dyrektorki ds. artystycznych w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.