Strona główna / Interpretacje / Aktualności / Masterclass z Dariuszem Pawelcem
Masterclass z Dariuszem Pawelcem
12/11/2020

Wszystkich zainteresowanych tematyką rejestracji dzieła teatralnego za pomocą kamer i  przeniesienia go w przestrzeń wirtualną zapraszamy do udziału w warsztatach z Dariuszem Pawelcem, realizatorem telewizyjnym. Zajęcia odbędą się online w niedzielę 22 listopada o godz. 16.

***

Współczesny widz żyjący w świecie ruchomych obrazów jest przyzwyczajony do dobrej jakości przekazu. Dlatego prezentując spektakl teatralny w sieci konieczne jest, aby przeniesienie było na najwyższym poziomie technicznym i realizacyjnym, który pozwoli w pełni docenić walory artystyczne przestawienia scenicznego. 

Dostępność technologii video sprawiła, że współcześnie wszystkie teatry rejestrują swoje przedstawienia, zwykle na potrzeby wznowień i archiwizacji, ale czasem też z przeznaczeniem do publicznej prezentacji – w sieci, lub na pokazach z publicznością. 

Jakie warunki muszą być spełnione, aby taka rejestracja w jak najpełniejszej formie prezentowała przedstawienie teatralne? Jakiego użyć sprzętu? Ile potrzeba kamer i jak je rozstawić? Co ze światłem i dźwiękiem? Czy rejestracja z kamerami na widowni jest najlepszą formą zapisu przedstawienia? Jaki sprzęt jest potrzebny i jak przygotować się do realizacji „na żywo”? 

Odpowiedź na te i wiele innych pytań będzie można znaleźć w czasie warsztatu prowadzonego przez Dariusza Pawelca realizatora telewizyjnego, współtwórcy wielu przeniesień teatralnych realizowanych przez Teatr Telewizji. Ma na swoim koncie współpracę z Jerzym Grzegorzewskim, Jerzym Jarockim, Krzysztofem Warlikowskim, Janem Englertem, Krzysztofem Jasińskim, Leszkiem Raczakiem, Janem Klatą i wieloma innymi. 

Na bazie przedstawień zrealizowanych przez Teatr Telewizji przedstawione będą różne formy przeniesień – często wykraczających poza prostą rejestracjea tworzących nową wartość estetyczną pozwalającą w maksymalny sposób przenieść idee i sens przedstawienia teatralnego na zapis video. 

Zapisy na warsztaty prowadzi pani Anna Huth z Uniwersytetu Śląskiego. Mail: anna.huth@us.edu.pl

Link do spotkania na platformie ZOOM będzie dostępny TUTAJ

***

Zapraszamy także do lektury felietonu Dariusza Pawelca:

Co się przenosi w przeniesieniu? 

W języku telewizyjnym wyraz przeniesienie od zawsze odnosił się do produkcji Teatru Telewizji na bazie istniejącego przedstawienia teatralnego. Takie zdania jak: „…przedstawienie zostało przeniesione z desek Teatru Starego”, ” ….wyrażamy podziw dla realizatorów, że zdecydowali się na przeniesienie do Teatru TV tego właśnie tytułu”, „…nagroda za oryginalne przeniesienie…”  są często spotykane w tekstach o teatrze, telewizji, w wypowiedziach twórców i krytyków. 

Ludzie teatru często mówią, że  realizacje telewizyjne nie oddają wpełni przedstawienia, że brak im magii kontaktu aktorów zżywą widownią, że zracji użycia montażu izmienności planów woczywisty sposób nie pokazują wszystkiego, co się dzieje na scenie. Ale dzięki  takim produkcjom  możemy dziś oglądać wiele znakomitych przedstawień teatralnych: „Dziady” i„Wyzwolenie” Konrada Świniarskiego, „Wielopole, Wielopole” Tadeusza Kantora, „Ślub” Jerzego Jarockiego, „Zbrodnie ikare” i„Makbeta” Andrzeja Wajdy, czy też przedstawienia Jerzego Grzegorzewskiego. 

Dostępność technologii video sprawiła, że współcześnie wszystkie teatry rejestrują swoje przedstawienia, zwykle na potrzeby wznowień iarchiwizacji, ale czasem też zprzeznaczeniem do publicznej  prezentacji – wsieci, lub na pokazach zpublicznością. Pandemia ilockdown spowodowała  zamknięcie teatrów ioper, iczęść scen zdecydowała się na udostępnienie swoich  przedstawień on-line, wykorzystując wcześniej zarejestrowane nagrania lub – co było rzadsze –   udostępniając przekaz „na żywo”. 

Przekaz  „na żywo” wydaje się wjakieś formie zachować to magiczne połączenie scena – widz. Pomimo tego, że aktorzy iwidzowie są oddzieleni  chłodnym okiem obiektywów kamer ijeszcze zimniejszym światem przekazu elektronicznego, to nieodwracalność gestu iwypowiedzianego na scenie  słowa, ale także nieodwracalność każdej decyzji montażowej realizatora przekazu niewątpliwie generuje swoiste napięcie ienergię. 

Większość prezentacji on-line to jednak spektakle, które zostały wcześniej zarejestrowane ipoddane postprodukcji. To jakby zarejestrowane transmisje,  pokazujące spektakle zperspektywy widowni.  Dostajemy dość obiektywny obraz przestawienia, wktórym zoczywistych powodów cześć sensów iznaczeń nie jest pokazana. 

Ale istnieją inne formy przeniesienia spektaklu teatralnego. Istotnym momentem  jest decyzja wejścia zkamerami na scenę, między aktorów, lub realizacja spektaklu wstudio telewizyjnym. Wykorzystując  możliwości modyfikacji sytuacji scenicznych pod kamery ibogactwo języka filmu, tworzona jest  forma nie będąca już chłodnym „oglądem” przedstawienia. Powstaje przekaz dający znacznie większe możliwości świadomego przenoszenia sensów iznaczeń ze sceny na zapis wideo. 

Skrajnym przykładem są przeniesienia spektakli Jerzego Grzegorzewskiego. Reżyser rozbijał kompletnie strukturę przedstawienia teatralnego, tworząc na potrzeby rejestracji nowe sytuacje, nowe obrazy, zwykle winnej, pozascenicznej przestrzeni. To graniczny sposób tworzenia zapisu wideo, który tworzył wzasadzie zupełnie nowy spektakl. 

Orealizacjach telewizyjnych Jerzego Grzegorzewskiego, Stanisław Radwan powiedział: 

Najważniejsze było, że mamy inny środek przekazu. Możemy zrobić taką grubą analogię: inaczej się pisze na kontrabas – inaczej na skrzypce. Ja nie buntuje się przeciwko słowu przeniesienie. Przenosi się te najistotniejsze rzeczy –  doświadczenie. To jest kreacja – ale wsamym słowie przeniesienie jest ocalenie jakiejś wartości. 

Niezależnie jednak od rodzaju przeniesienia absolutnie podstawową sprawą jest jakość techniczna obrazu idźwięku, atakże poprawność realizacyjna – praca kamer, montaż, precyzyjne podążanie za akcją na scenie. Wprzypadku realizacji „na żywo” lub rejestracji zwidowni, absolutne minimum to trzy kamery, aoptymalna ich liczba waha się od 5-8 wzależności od rodzaju przedstawienia. Prawie zawsze trzeba też dokonać mniejszych lub większych korekt wświetle. Niezwykle ważny jest również dźwięk iabsolutnie nie można opierać się na mikrofonach kamerowych. 

 Forma przeniesienia jest mocno uzależniona od budżetu imożliwości organizacyjnych teatru. Transmisja irejestracja ze sceny wydają się być rozwiązaniem najbardziej ekonomicznym, choć trudno sobie ta formę przeniesienia bez prób. Rejestracja  zkamerami na scenie  to minimum jeden pełny dzień zdjęciowy. Realizacje Teatru Telewizji  trwały od 3 do 10 dni zdjęciowych, zwykorzystaniem maksymalnie czterech kamer. 

Ale wkażdym przypadku powodzenie przeniesienia gwarantuje wykorzystanie profesjonalnej ekipy, sprawnej  warsztatowo irozumiejącej specyfikę pracy wmaterii teatru, atakże doskonale przygotowanej do konkretnego spektaklu. Szczególnie gdy jest to  transmisja lub rejestracja całego przedstawienia zwidowni. 

Współczesny widz żyjący wświecie ruchomych obrazów jest przyzwyczajony do pewnej  jakości przekazu iprezentując spektakl teatralny wsieci konieczne jest, aby przeniesienie było na najwyższym poziomie technicznym irealizacyjnym, pozwalającym dopiero wtedy docenić walory artystyczne przestawienia scenicznego. 

 Autor: Dariusz Pawelec, realizator telewizyjny 

Kategoria: Aktualności

Zobacz również: